BE ADVISED: Due to multiple events in Exposition Park on Saturday, July 12, parking and traffic around the Natural History Museum may be impacted. Please plan your visit accordingly, and consider riding the Metro E (Expo) Line and exiting at USC/Expo station.

Fa’asao Measina Tu’ufa’asolo o Aganu’u

Hand working on tapa restoration

Read in English

Masalo o le tulaga aupito iloga ia i matou i alaalafaga ua fa’asalalauina, o siapo ma fala lalaga e aumai i fa’aipoipoga e lē o ni ‘ie fa’ato’ā lalaga pe maua, a’o ni ‘ie tuai ua leva ona iai i le aiga. O le fa’amatu’u atu o ‘ie na e fa’ailoa ai lo latou tāua, o le aganu’u tāua o le fa’asoa o le tamāoaiga, ma o se fa’ailoga o le ‘tamāoaiga’ le mafai ona foa’i atu mea ua ia te oe.

—Katrina Talei Igglesden, (Fiti)

I le tele o aganu’u o Atumotu o le Pasefika, o le teu ma le fa’asao o siapo ma fala lalaga e amata i le gaugau o le ‘ie ma fa’aaogā i sauniga fa’apitoa, po’o le foa’i o le ‘ie e amata ai ni so’otaga o aiga. O le fa’amoemoe o le tele o siapo e lavalava ai, faimeaalofa a’i, toe foa’i atu, toe sui le uiga, se’ia i’u lava ina pala ma toe fo’i i le eleele. O le faiga lenei o le fa’aaogā ma toe sui auala e ave ai, e fa’aalia ai le tāua o ‘ie nei i totonu o alaalafaga. O le fa’amoemoe o fa’aputuga i totonu o falemata’aga e fa’asao ‘ie mo le fa’ailoa atu o aganu’u. O le sini o la matou galuega i le Falemata’aga o le Talafa’asolopito o Mea o le Natura, ia fa’atumau le tulaga lelei o siapo ma fala lalaga nini’i i la matou fa’aputuga ina ia mafai ona fefa’asoa’i ai ma o latou nu’u ma fa’aauau ai pea le a’oa’oina mai nei measina.

Fa’anumeraina, Fa’aupuina, ma Fa’akomepiutaina

O le tausiga o se fa’aputuga i totonu o se falemata’aga o se galuega alofa. E masani, o le galuega lenei a le ta’ita’i o fa’aputuga, o lē faia le tonu pe fa’apefea ona tu’u ma teufale; tusi pe fa’afia ona fa’aali ae po’o le ā fo’i le umi; ma iai se taimi (ma se avanoa) e siaki so’o ai pe iai ni foliga ua ‘atia pe sātia. E fa’aopoopo i ai, e tatau i le ta’ita’i lenei ona iai le aofa’i o mea uma ma ni su’esu’ega o fai ai – o le sini lava ia fa’aavanoa nei measina mo ē fia fai a latou su’esu’ega, tagata o le alaalafaga, ma matagaluega e faia fa’aaliga.

Tapa on table in workroom with overhead lights

© Falemata’aga o le Talafa’asolopito o Mea o le Natura a le Itumālo o Los Angeles

O le taimi o le fa’ama’i i le 2020/2021, sa tapuni le falemata’aga i le lautele, na gaogao ai nisi potu e fa’aali ai measina. Na matou fa’aaogāina nisi avanoa na e fai ai pu’ega ata tetele mo siapo uma ma fala lalaga o i le fa’aputuga. O le tu’u o le meapu’eata i se la’au umī e mafai ona fetosoa’i ma pu’e mamao atu, na mafai ai ona pu’e le ata o le siapo aupito telē, e 75 futu x 15 futu, ae na pu’e auaua’i vaega!

Gloved hand pointing at image of tapa on computer screen

© Falemata’aga o le Talafa’asolopito o Mea o le Natura a le Itumālo o Los Angeles

O le avanoa lea ua matou fa’atagaina e pu’e ai ata ma fa’amatala ni afāina o siapo ma fala lalaga i le taimi e tasi, e fa’aitiitia ai le mulu ma lote mea ta’itasi ia. E galulue fa’atasi le ta’ita’i o fa’aputuga ma lē fa’asao i le avanoa e tasi, ina ia fetufā’i ma fai a la fa’ai’uga po’o a mea e tatau ona fa’asao i totonu o le falemata’aga, a’o a mea e tatau ona ave i se tagata tomai fa’apitoa i le fa’asaoina o pepa.

Conservator sitting a worktable, working on tapa, surrounded by worklights

© Falemata’aga o le Talafa’asolopito o Mea o le Natura a le Itumālo o Los Angeles

Ina ua tapuni la matou fa’aaliga o measina, na maua ai le avanoa e pu’e ai le tele o ata ma vitiō o le fa’agasologa atoa, e aofia ai le taimi na pu’e ai le vitiō o le galuega a le isi a matou tagata fa’asao o lo’o fa’asao le isi siapo!

Multiple worktables in workroom with tapa on them

© Falemata’aga o le Talafa’asolopito o Mea o le Natura a le Itumālo o Los Angeles

E faigata ona tu’uina atu le avanoa e maimoa ai i siapo ona o le tetele, ae o le faiga lenei na mafai ai ona fa’aali nisi siapo, fa’ata’atitia i le tasi itu ma le isi itu ina ia mafai ona matamata i ai tagata o alaalafaga lotoifale o Atumotu o le Pasefima.

1 of 1

O le taimi o le fa’ama’i i le 2020/2021, sa tapuni le falemata’aga i le lautele, na gaogao ai nisi potu e fa’aali ai measina. Na matou fa’aaogāina nisi avanoa na e fai ai pu’ega ata tetele mo siapo uma ma fala lalaga o i le fa’aputuga. O le tu’u o le meapu’eata i se la’au umī e mafai ona fetosoa’i ma pu’e mamao atu, na mafai ai ona pu’e le ata o le siapo aupito telē, e 75 futu x 15 futu, ae na pu’e auaua’i vaega!

© Falemata’aga o le Talafa’asolopito o Mea o le Natura a le Itumālo o Los Angeles

O le avanoa lea ua matou fa’atagaina e pu’e ai ata ma fa’amatala ni afāina o siapo ma fala lalaga i le taimi e tasi, e fa’aitiitia ai le mulu ma lote mea ta’itasi ia. E galulue fa’atasi le ta’ita’i o fa’aputuga ma lē fa’asao i le avanoa e tasi, ina ia fetufā’i ma fai a la fa’ai’uga po’o a mea e tatau ona fa’asao i totonu o le falemata’aga, a’o a mea e tatau ona ave i se tagata tomai fa’apitoa i le fa’asaoina o pepa.

© Falemata’aga o le Talafa’asolopito o Mea o le Natura a le Itumālo o Los Angeles

Ina ua tapuni la matou fa’aaliga o measina, na maua ai le avanoa e pu’e ai le tele o ata ma vitiō o le fa’agasologa atoa, e aofia ai le taimi na pu’e ai le vitiō o le galuega a le isi a matou tagata fa’asao o lo’o fa’asao le isi siapo!

© Falemata’aga o le Talafa’asolopito o Mea o le Natura a le Itumālo o Los Angeles

E faigata ona tu’uina atu le avanoa e maimoa ai i siapo ona o le tetele, ae o le faiga lenei na mafai ai ona fa’aali nisi siapo, fa’ata’atitia i le tasi itu ma le isi itu ina ia mafai ona matamata i ai tagata o alaalafaga lotoifale o Atumotu o le Pasefima.

© Falemata’aga o le Talafa’asolopito o Mea o le Natura a le Itumālo o Los Angeles

O le Fa’asologa o le Fa’asaoina

A'o toe iloilo ma fa’aupu le fa’aputuga o siapo ma fala lalaga nini’i, sa filifili le ta’ita’i o fa’aputuga, le tagata fa’asao, ma le pule o le falemata’aga po’o a measina e fa’asao i totonu o le fale. O se galuega tele ma le umi le fa’asaoina ma le toe fa’aleleia o mea ia. E matuā fa’aeteete le tagata fa’asao pe a galue i so’o se measina, aemaise lava mea pei o moi’a’a o la’au, e manifinifi pei se laupepa o lo’o fa’aaogā e gaosi ai ‘ie nei. Maimoa ane i ata vitiō i lalo, o lo’o fa’aali atu ai le taimi umi e 18-itula, fa’atasi ma le fa’amatalaga auiliili o le auala na fa’aaogā e le matou tagata fa’asao.

 


FA'AFETAI

E fia fa’afetai atu le Falemata’aga o le Talafa’asolopito O Mea o le Natura a le Itumālo o Los Angeles i totino nei mo lo latou lagolagoina o lenei fuafuaga: Audrey Alo, Cindi Alvitre, Juliann Anesi, Katrina Talei Igglesden, Fran Lujan, Kirisitina Sailiata, Tavae Samuelu, Kelani Silk, Lolofi Soakai, Asena Taione-Filihia, ma Craig Torres. Ua mafai ona fa’atinoina se vaega O le ‘Ie o Alaalafaga ona o se alagātupe tele mai le Oa Fa’amatu’u a le Mālo mo Mataupu Tau Tagata (NEH): E poloa’iina e le Temokalasi le atamai. O ni lagona, mea ua maua, fa’ai’uga, po’o ni fautuaga o avatu i lenei fa’aaliga e lē fa’apea o manatu na o le NEH.